Przed czym chroni ubezpieczenie OC? Poradnik młodego kierowcy

Ubezpieczenie OC samochodu (właściwie: ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych) jest ubezpieczeniem komunikacyjnym, które chroni przed skutkami szkód powstałych w związku z ruchem samochodu. Dzięki niemu można uniknąć sytuacji, w której sprawca wypadku latami spłaca poszkodowanego, bo jego oszczędności i bieżący dochód nie pozwalają mu na jednorazową spłatę. OC pozwala uniknąć też sytuacji, w której poszkodowany nie może podjąć leczenia oraz naprawy uszkodzonego mienia, bo oczekuje na środki od sprawcy zdarzenia.

Kto musi posiadać polisę OC – dla kogo obowiązkowa?

Obowiązkowe OC dotyczy każdego posiadacza pojazdu mechanicznego. Zauważ, że posiadacz to nie to samo co kierowca. Samo posiadanie prawa jazdy nie obliguje do wykupienia ubezpieczenia, ale posiadanie samochodu już tak. Obowiązek posiadania polisy OC samochodu reguluje ustawa o obowiązkowym ubezpieczeniu OC – ustawa z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Co obejmuje ubezpieczenie OC samochodu?

Co obejmuje OC samochodu i kogo ma za zadanie chronić? Ochronie podlega zarówno posiadacz samochodu i polisy, jak i osoba poszkodowana w zdarzeniu. Właściciel auta jest chroniony przed roszczeniami ze strony poszkodowanego (finansowymi konsekwencjami zdarzenia, które spowodował), natomiast poszkodowanemu obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadacza auta gwarantuje pokrycie szkód wynikających ze zdarzenia.

Czy OC jest obowiązkowe? Tak, co wskazane jest już w samej jego nazwie – obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Obowiązek trwa przez cały okres, w którym zarejestrowany jest pojazd. Samochód zarejestrowany za granicą musi mieć ubezpieczenie przez cały okres, w którym pozostaje na terenie Polski. Warto wiedzieć, że ubezpieczenie OC jest ważne także podczas zdarzeń powstałych na terytoriach innych państw, których biura są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego. Co to oznacza? Że jeśli spowodujesz kolizję za granicą na wakacjach, np. we Włoszech, to Twoje ubezpieczenie pokryje związane z nią straty.

Co obejmuje OC? Z ubezpieczenia wypłaca się odszkodowanie za śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój bądź utratę zdrowia, uszkodzenie lub zniszczenie mienia, do których doszło na skutek wypadku, kolizji bądź innej sytuacji z udziałem samochodu i z winy prowadzącego go kierowcy. Poza tym OC obejmuje szkody powstałe podczas:

• wsiadania do i wysiadania z samochodu,
• załadowywania i rozładowywania auta,
• zatrzymania, postoju i garażowania samochodu.

Ubezpieczenie OC pokrywa np. naprawę karoserii innego pojazdu, uszkodzonej podczas nieuważnego otwierania drzwi samochodu na parkingu.

Jakie kwoty wypłaca się z tytułu OC? Ubezpieczyciel odpowiada za szkody do wysokości tzw. sumy gwarancyjnej, określonej w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Maksymalne sumy gwarancyjne są inne w przypadku szkód na osobie i inne w przypadku szkód w mieniu. Gdy mowa o szkodach na osobie, suma gwarancyjna to 5 210 000 euro (dla jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych), a jeśli chodzi o szkody w mieniu, jest o kwota 1 050 000 euro (pojedyncze zdarzenie, dowolna liczba poszkodowanych). Te kwoty to maksymalne wysokości odszkodowań, które można wypłacić z ubezpieczenia. Co w przypadku, gdy wycena szkody przekroczy sumę gwarancyjną? Brakującą kwotę sprawca zdarzenia musi wówczas pokryć na własną rękę.

Kary za brak ubezpieczenia OC

Kara za brak OC zależy od trzech rzeczy: od minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku, w którym zostałeś skontrolowany, od czasu, przez który pozostawałeś bez ubezpieczenia oraz od rodzaju pojazdu.

Kara za brak OC w 2019 roku ustalana była na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na rok 2019 i zmieniła się wraz z nastaniem roku 2020. Punktem odniesienia w 2020 roku jest 2600 zł, bo tyle wynosi minimalne wynagrodzenie brutto w tym roku.

Kolejnym kryterium ustalania wysokości kary za brak ubezpieczenia OC jest rodzaj pojazdu, którego dotyczy ubezpieczenie.

• Za samochód osobowy zapłacisz dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę za dany rok,
• Za samochód ciężarowy, ciągnik samochodowy albo autobus – trzykrotność minimalnego wynagrodzenia,
• Za pozostałe pojazdy (np. motorower) – 1/3 kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Ostatnim kryterium jest okres, przez jaki Twój pojazd pozostawał bez ochrony polisy. Kara za brak ciągłości OC jest tym niższa, im krócej nie miałeś ważnego OC.

• Brak OC do 3 dni – zapłacisz tylko 20 procent pełnej opłaty karnej, czyli w 2020 roku 1 040 zł za auto osobowe
• Brak OC od 4 do 14 dni – 50 procent pełnej opłaty karnej, czyli 2 600 zł za auto osobowe
• Brak OC powyżej 14 dni – 100 procent opłaty, czyli 5 200 zł za pojazd osobowy.

A co, jeśli jeździłeś bez OC przez kilka lat? Kara za brak OC przez kilka lat wyniesie tyle samo, co kara za jazdę powyżej 14 dni bez OC i będzie to po prostu 100 procent kary podstawowej.

W trakcie kontroli drogowej wyszło na jaw, że nie posiadasz ważnego OC? W takiej sytuacji (oraz zawsze wtedy, gdy podczas kontroli pojawią się jakieś wątpliwości, co do ważności Twojej polisy) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny zwróci się do Ciebie o okazanie dokumentów potwierdzających posiadanie ubezpieczenia. Jak uniknąć kary za brak OC? Możesz skorzystać z określonych procedur odwoławczych. Musisz udowodnić, że w danym okresie Twoje ubezpieczenie OC było ważne, bądź że nie podlegałeś obowiązkowi jego posiadania.

Jeśli nie przedstawisz dokumentów zwalniających Cię z dochodzenia opłaty ani nie zapłacisz kary, windykacja przejdzie w tryb egzekucyjny prowadzony przez urząd skarbowy. Jeśli uznasz, że to bezpodstawne, masz prawo wnieść zarzuty do Zarządu Funduszu Gwarancyjnego. Jeśli Zarząd wyda niekorzystną dla Ciebie decyzję, możesz jeszcze złożyć zażalenie do Rady Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Decyzja Rady jest już ostateczna. Możesz też napisać wniosek o umorzenie lub udzielenie ulgi w spłacie wierzytelności. Musisz go poprzeć konkretnymi i wiarygodnymi argumentami.

Czy kara może ulec przedawnieniu? Tak – następuje to po 3 latach od dnia przeprowadzenia kontroli. Celowe przeczekanie może się jednak zupełnie nie opłacić. Okres przedawnienia kary za brak OC może się bowiem w kilku sytuacjach wydłużyć (np. pod wpływem działań egzekucyjnych albo wszczęcia postępowania sądowego mającego na celu ustalenie, czy samochód był ubezpieczony). W tym czasie wciąż będą naliczane odsetki za zwłokę w płatności. Jeśli ostatecznie działania organów egzekucyjnych zmuszą Cię do zapłaty, kara będzie znacznie wyższa, niż gdybyś zapłacił ją od razu.

Musisz wiedzieć, że konsekwencje braku ubezpieczenia czekają Cię nie tylko w momencie kontroli drogowej. Sprawdzenie OC może bowiem odbyć się poprzez automatyczny system wykrywania nieubezpieczonych pojazdów UFG. Taka „kontrola” może mieć miejsce w dowolnym momencie, nawet gdy przez dłuższy czas nie używasz swojego samochodu.

Ale co w tym wszystkim jest najważniejsze? Musimy pamiętać, że brak OC to przede wszystkim konieczność pokrycia kosztów szkody z własnej kieszeni. A kwoty te są niemałe. Dla przykładu: jedna z kwot do zwrotu to ponad 1,4 mln złotych. Sprawca wypadku potrącił rowerzystkę nieubezpieczonym motocyklem i kobieta zmarła w wyniku odniesionych obrażeń. W innym przypadku kierowca nieubezpieczonego pojazdu doprowadził do złamania kręgosłupa pasażera (pasażer jest sparaliżowany) i ma do oddania 1,37 mln złotych. Dlatego warto skrupulatnie pilnować terminów ważności polisy OC.

Szukasz ubezpieczenia OC w najkorzystniejszej dla siebie cenie? Zapoznaj się z pełną ofertą ubezpieczeń Avivy i przekonaj się, ile zapłacisz za OC oraz co zyskasz dodatkowo dzięki pakietowi OC i AC.