Dziecko na quadzie. Co na ten temat mówią przepisy?

Te niewielkie czterokołowe pojazdy używane do sportu i rekreacji coraz częściej pojawiają się na drogach publicznych, ale nie tylko. Najczęściej jeżdżą nimi dorośli, w tym służby mundurowe, ale także zdarza się, że za ich sterami siedzą dzieci. Quad dostępne są zarówno z silnikiem spalinowym jak i elektrycznym, w cenie już od 2500 zł. Sprawdziliśmy, jak z niego bezpiecznie korzystać oraz jakie wymagania musimy spełnić, aby móc jeździć nim zgodnie z przepisami?

Quad, czyli czterokołowiec

Zgodnie z obowiązującymi przepisami quad traktowany jest jako inny pojazd samochodowy, a jego nazwa w prawie o ruchu drogowym to czterokołowiec lub czterokołowiec lekki. Zacznijmy od przypomnienia definicji pojazdu samochodowego. Określenie to dotyczy pojazdu silnikowego, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h (nie obejmuje ciągnika rolniczego). Z kolei czterokołowiec to pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla, którego masa własna nie przekracza w przypadku przewozu rzeczy 550 kg, a w przypadku przewozu osób 400 kg. Określenie czterokołowiec lekki dotyczy np. quada, którego masa własna nie przekracza 350 kilogramów i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.

Wymaganie dla quadów i ich kierowców

Czterokołowce, które poruszają się po drogach publicznych, w strefach zamieszkania lub strefach ruchu, powinny być sprawne technicznie, zarejestrowane i ubezpieczone w zakresie OC, a kierujący takim pojazdem powinien posiadać uprawnienia do kierowania i okazać je podczas ewentualnej kontroli drogowej.

Koniecznie w kasku

Kolejnym warunkiem, który musimy spełnić, aby zgodnie z prawem poruszać się quadem, jest używanie kasku ochronnego. Obowiązek ten dotyczy również pasażera takiego pojazdu. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy pojazd ma zamkniętą zabudowę bądź wyposażony jest w pasy bezpieczeństwa (art. 40. 1. Prawo o ruchu drogowym). Warto pamiętać, że przewożąc dziecko w wieku do 7 lat czterokołowcem nie możemy przekraczać 40 km/h.

Uprawnienia małoletnich do jazdy quadem

Jeżeli pojazd zarejestrowany jest jako czterokołowiec lekki, to kierujący powinien posiadać prawo jazdy w zakresie kategorii co najmniej AM. Aby ubiegać się o takie prawo jazdy, należy mieć skończone 14 lat, przejść badania lekarskie, ukończyć kurs oraz najważniejsze zdać egzamin i odebrać dokument. Cena za kurs na prawo jazdy kategorii AM zaczyna się od 900 zł, ale do tego wydatku trzeba jeszcze doliczyć koszt badania lekarskiego (200 zł), opłatę za egzamin (250 zł). W sumie zdobycie dokumentu kosztować będzie minimum 1500 zł. Kurs można rozpocząć na 3 miesiące przed osiągnięciem wymaganego wieku. Wariant podstawowy szkolenia obejmuje po 5 godzin zajęć praktycznych i teoretycznych.

„Prawko” na qauda powyżej 16 lat

Do poruszania się czterokołowcem należy mieć uprawnienia kategorii B1 lub B. O prawo jazdy kat. B1 może ubiegać się osoba, która skończyła 16 lat, a 18 lat w przypadku kat B, i spełni warunki wskazane przy kategorii AM. Ponadto wymienione kategorie (AM, B1, B) uprawniają do poruszania się motorowerem. Pamiętajmy, że kat C, D, T nie uprawnia do prowadzenia czterokołowca, za wyjątkiem czterokołowca lekkiego.

Gdzie można jeździć quadem?

Koleją kwestią dotyczącą ograniczeń jest kategoria dróg. Tak jak zarejestrowanym quadem możemy poruszać się po każdej drodze publicznej, strefie zamieszkania i strefie ruchu tak nie możemy nim wjechać na autostrady i drogi ekspresowe. Wjazd quadami do lasu jest zabroniony (art. 29 ustawy o lasach). Za jazdę czterokołowcem po lesie może grozić mandat karny w wysokości 500 zł. W niektórych przypadkach sprawa może być skierowana do sądu, który może zaostrzyć karę do 5 tys. zł.

Odpowiedzialność rodziców

Quadem możemy poruszać po terenie prywatnym i w takim właśnie miejscu 5 lipca bieżącego roku doszło do tragicznego wypadku z udziałem 12-latka. Chłopiec, wsiadając na quada nie złamał prawa, ale odrębną kwestią jest to, czy rodzice zapewnili mu odpowiednią opiekę. Przepisy w tej kwestii reguluje kodeks karny, kodeks wykroczeń i kodeks cywilny. Pierwszy mówi o narażaniu człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo, które skutkuje karą pozbawienia wolności do lat 3. W przypadku pozostawienia dziecka bez opieki rodzicom grozi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. W przypadku nieumyślnego działania sprawcy grozi grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienie wolności do roku. Z kolei kodeks cywilny (art. 426) mówi: "Nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie." O tym, jaką odpowiedzialność karną poniosą rodzice tragicznie zmarłego 12-latka zadecyduje sąd.

Szkody wyrządzone przez małoletniego kierowcę quada

W razie wypadku spowodowanego przez dziecko jego opiekun nie tylko odpowiada za udostępnienie quada osobie nieuprawnionej, lecz także ponosi odpowiedzialność finansową za powstałe szkody. Jeśli pojazd był miał polisę OC, a kierowała nim małoletnia osoba nieposiadająca uprawnień, wówczas za szkody wyrządzone quadem zapłaci ubezpieczyciel, jednak na pewno zażąda od rodziców zwrotu wypłaconego odszkodowania. W razie braku ubezpieczenia OC podobnie postąpi Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, nakładając dodatkowo na rodziców karę za brak ubezpieczenia OC (od 240 do 1200 zł).

Ekspert radzi

O tym, czy zakup quada dla dziecka to dobry pomysł, spytali przed kilku laty dziennikarze „RMF24” Rafała Sonika – najbardziej znanego polskiego quadowca, zwycięzcę rajdu Dakar, dziewięciokrotnego zdobywcę Pucharu Świata FIM i pięciokrotnego mistrz Polski w rajdach enduro.

„To nie samo kupno quada jest nieodpowiedzialne. Nieodpowiedzialnie można go tylko eksploatować. Nie wolno puścić dziecka bez opieki. Nauczenie go dobrej jazdy uczyni go w przyszłości bardziej świadomym kierowcą. Zrozumienie zależności pomiędzy szybkością a długością hamowania czy działaniem siły odśrodkowej na pewno się przyda. Ja jestem zdecydowanym zwolennikiem nauki jazdy na quadzie, ale pod okiem doświadczonych ludzi”.

Przepisy to nie wszystko

Decydując się na korzystanie z quada, nie tylko musimy spełnić wszystkie prawne wymagania w kwestii rejestracji i nabycia uprawnień do jego prowadzenia, ale przede wszystkim kierujmy się zdrowym rozsądkiem. Czterokołowce to szybkie i zwrotne pojazdy, a nieumiejętna technika jazdy może skończyć się wypadkiem.