Jeśli chodzi o rynek samochodów używanych, każdy europejski kraj zmaga się z podobnymi problemami. Niezależnie czy chodzi o oszustwa związane z cofaniem przebiegu, ukryte uszkodzenia czy nawet starą flotę pojazdów zwiększającą szanse kupującego na otrzymanie pojazdu złej jakości – przejrzystość na rynku samochodów używanych jest często niewystarczająca. Sytuacja w różnych częściach Europy jest różna, co można wytłumaczyć kondycją gospodarki i regionalnymi uwarunkowaniami.
W jaki sposób przeprowadzono badania?
Raport opiera się na danych o samochodach ujętych w bazie, obejmujący okres ostatnich 12 miesięcy. Na tej podstawie stworzono kompleksowy obraz rynku pojazdów używanych w Europie, co pozwala ekspertom porównać sytuację w różnych krajach. Aby porównanie było skuteczne, carVertical wprowadził swój Indeks Przejrzystości Rynku, który opiera się na 6 czynnikach:
-
odsetek samochodów z cofniętym przebiegiem
-
średnia wartość cofniętych kilometrów w licznikach
-
odsetek pojazdów uszkodzonych
-
średnia wartość szkody
-
udział samochodów używanych z importu
-
średni wiek samochodów poddanych kontroli
Ponieważ czynniki te nie są jednakowo znaczące dla przejrzystości rynku, przypisano im różne wagi w Indeksie. Na przykład, średnia wartość cofniętych kilometrów w licznikach ma większy wpływ na wynik niż średni wiek skontrolowanych pojazdów.
– Przetwarzanie tak wielu raportów historii samochodu pozwala nam znaleźć wzorce na różnych rynkach i śledzić ich ewolucję –mówi Matas Buzelis, szef działu komunikacji w carVertical.
Kraje zachodnie są bardziej transparentne
Według badań rynek pojazdów używanych w Europie Zachodniej jest bardziej przejrzysty niż w Europie Wschodniej. Nie powinno też dziwić, że większość pojazdów na Wschodzie jest sprowadzana z takich krajów jak Niemcy, Francja czy Włochy.
Wielka Brytania jest najbardziej transparentnym krajem spośród 23 ujętych w rankingu Indeksu Przejrzystości Rynku. Nie oznacza to jednak, że brytyjski rynek pojazdów używanych jest wolny od problemów. Spośród wszystkich samochodów sprawdzonych w Wielkiej Brytanii, 14,5 proc. miało cofnięty przebieg, a 21 proc. zostało w którymś momencie uszkodzone, co sugeruje, że kupujący nie powinni ślepo ufać sprzedawcom. Wielka Brytania ma jednak najniższy odsetek samochodów importowanych – wynosi on 10,7 proc. Niemcy zajmują 2 miejsce – w tym kraju 12,6 proc. samochodów ma cofnięty przebieg, a 21,3 proc. jest uszkodzonych. Niemcy są największym producentem samochodów w Europie, jednak 26,8 proc. używanych pojazdów w tym kraju jest sprowadzanych z zagranicy. Włochy mają najniższy w Indeksie odsetek samochodów uszkodzonych – wynosi on 16,6 proc. Stosunkowo niski jest również odsetek samochodów z cofniętym przebiegiem – 11 proc. Z importu pochodzi w tym kraju 32,1 proc. pojazdów.
– Wszystkie te kraje są kluczowymi graczami w przemyśle motoryzacyjnym. Niemcy, Włochy i Francja produkują wiele pojazdów, a także – poprzez eksport – zasilają resztę regionu w samochody używane – mówi Matas Buzelis.
Grzywny we Francji za oszustwa związane z cofaniem przebiegu są nawet 10 razy wyższe niż w niektórych krajach wschodnich, co skutkuje niską liczbą "przekręconych" liczników w tym kraju – jest to bowiem 9,6 proc. Jednak 28,5 proc. samochodów na drogach tego państwa jest uszkodzonych, co już jest znaczącą liczbą. Kraj importuje 54 proc. używanych pojazdów, co stanowi najwyższą liczbę wśród państw zajmujących czołowe miejsca w rankingu.
Transparentność w Europie Środkowej jest średnia
Kraje Europy Środkowej, takie jak Chorwacja, Czechy, Węgry i Słowacja, zajmują środkowe miejsce w Indeksie Przejrzystości Rynku. Kraje te charakteryzują się wysokim poziomem importu oraz dużą liczbą uszkodzonych pojazdów. Połowa używanych samochodów w Czechach jest sprowadzana z zagranicy. 51,6 proc. samochodów jest uszkodzonych, a 11,4 proc. ma cofnięty przebieg. Sąsiednia Słowacja ma jeszcze więcej samochodów z importu – 58,5 proc. Natomiast 57,7 proc. pojazdów jest uszkodzonych, a 1 na 9 ma "przekręcony" licznik. Podobna sytuacja panuje również na Węgrzech, gdzie 52,6 proc. stanowią samochody importowane, 55 proc. uszkodzone, a 12,7 proc. ma cofnięty przebieg.
O ile odsetek pojazdów z "przekręconymi" licznikami jest jednym z najniższych w Chorwacji (10,3 proc.), to charakteryzuje się ona znaczną liczbą samochodów importowanych (69,3 proc.) i uszkodzonych (56,4 proc.).
Europa Wschodnia ma najwięcej problemów z transparentnością rynku
Kupno używanego samochodu na Łotwie, Litwie, Ukrainie lub w Rumunii to ryzykowny ruch, ponieważ wiele pojazdów ma ukryte uszkodzenia, "przekręcone" liczniki i wiele innych wad. Oszustwa są powszechne i wielu kupujących padło ich ofiarą.
Najbardziej podejrzany rynek samochodowy jest na Łotwie, gdzie aż 23,6 proc. wszystkich pojazdów sprawdzonych ma cofnięty przebieg. Podobnie wygląda sytuacja w innych krajach Europy Wschodniej: w Rumunii 19,6 proc. aut ma "przekręcony" licznik, na Ukrainie jest to 15,6 proc., a na Litwie 18,1 proc. Ukraina jest liderem importu samochodów – ponad 80 proc. pojazdów w tym kraju przyjeżdża z zagranicy. Niewiele ustępują jej Łotwa (75,5 proc.), Rumunia (67,2 proc.) i Litwa (75,3 proc.). Wiele samochodów z Europy Zachodniej przyjeżdża uszkodzonych, potem są naprawiane i sprzedawane jako nowe. Dlatego odsetek uszkodzonych samochodów w Europie Wschodniej jest bardzo wysoki. Na Litwie uszkodzonych jest 59 proc. pojazdów, na Łotwie – 57,5 proc., w Rumunii – 57 proc., a na Ukrainie – 46,7 proc.
– Znacznie wyższy udział importu używanych samochodów jest jednym z kluczowych powodów, dla których kraje wschodnie są o wiele bardziej dotknięte oszustwami. Import bezpośrednio zwiększa wskaźniki cofania liczników – śledzenie takich przestępstw wymaga wiele wysiłku, zwłaszcza w przypadku transakcji międzynarodowych – mówi Matas Buzelis.
Polska ma najwyższy odsetek uszkodzonych samochodów
Polska zajmuje 17 miejsce (na 23 kraje) w Indeksie Przejrzystości Rynku, plasując się obok innych krajów Europy Wschodniej. Choć sytuacja w Polsce nie jest tak zła, jak w Łotwie czy Litwie, to jednak krajowy rynek pojazdów używanych daleki jest od zyskania miana rynku transparentnego. 1 na 8 samochodów w Polsce ma cofnięty przebieg. Średnia wartość cofniętych kilometrów wynosi 43 746 km. W ten sposób kupujący może przepłacić za pojazd, a na podstawie fałszywych odczytów będzie miał problem z zaplanowaniem jego utrzymania. 69,2 proc. aut w Polsce jest sprowadzanych z zagranicy. Gdy samochód przekracza granicę, oszuści często uszczuplają jego przebieg o znaczną część. 65,7 proc. używanych pojazdów sprawdzonych na carVertical w Polsce jest uszkodzonych, co jest najgorszym wynikiem wśród wszystkich krajów rankingu.
Czytaj też:
Niska rata i możliwość zwrotu auta. Tego, jak twierdzą, potrzebują PolacyCzytaj też:
Jaki jest średni koszt naprawy auta? To zależy od marki