Rozporządzenie Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczące wdrożenia infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR), nakłada na państwa członkowskie konkretne wymagania w zakresie zapewnienia odpowiedniej infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych oraz tankowania wodorem.
Zgodnie z wymaganiami AFIR na sieci bazowej Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T) do 2030 roku mają powstać stacje ładowania o mocach 4200 kW, zaś do 2035 roku na sieci kompleksowej mają powstać stacje ładowania o mocach 2100 kW.
AFIR również wskazuje, że rozmieszczenie infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych wzdłuż sieci drogowej TEN-T może znajdować się w odległości do 3 km jazdy od najbliższego zjazdu (tj. węzła), a więc nie bezpośrednio przy drodze. Trzeba pamiętać, że MOP są zlokalizowane często z dala od infrastruktury energetycznej, która umożliwiłaby dostarczenie mocy na MOP oczekiwanej rozporządzeniem AFIR i często łatwiej taką infrastrukturę zrealizować nieco dalej niż na samym MOP.
Proponowane lokalizacje stacji ładowania pojazdów elektrycznych
Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przy współpracy Ministerstwa Infrastruktury, GDDKiA, Operatorów Sieci Dystrybucyjnych, Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych oraz innych zainteresowanych podmiotów, z końcem 2023 r. przygotowało propozycję rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów osobowych i ciężarowych, zasilanych energią elektryczną, zgodnej z wymaganiami AFIR dla bazowej sieci TEN-T. Zgodnie z opracowaniem wskazano 166 lokalizacji MOP i parkingów, z czego:
-
38 lokalizacji nie zostało jeszcze wydzierżawionych, bądź są w budowie,
-
45 lokalizacji zarządzanych jest przez podmioty prywatne – np. koncesjonariuszy
-
83 lokalizacje, są to MOP które zostały już wydzierżawione podmiotom paliwowym oraz operatorom stacji ładowania.
Jeśli chodzi o wodór, to zgodnie z AFIR, do końca 2030 roku w każdym węźle miejskim powinna zostać oddane do użytku co najmniej jedna ogólnodostępna stacja tankowania wodoru. MKIŚ wytypowało zatem 37 lokalizacji, w których takie stacje powinny zostać uruchomione. Maksymalna odległość pomiędzy nimi nie powinna przekroczyć 200 km.
Zapewnienie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych wymaga zaangażowania wielu interesariuszy i synergii w działaniu pomiędzy nimi, tj. dzierżawców MOP, Operatorów Sieci Dystrybucji Energii Elektrycznej, organów administracji publicznej – w tym GDDKiA, organizacji branżowych oraz podmiotów wyspecjalizowanych w budowie takiej infrastruktury.
Stan infrastruktury paliw alternatywnych przy drogach krajowych
Obecnie na sieci dróg szybkiego ruchu w Polsce istnieje 91 stacji ładowania ulokowanych na 87 MOP – są to stacje ładowania dla pojazdów osobowych. Jedynie w ośmiu lokalizacjach znajdują się ultraszybkie stacje ładowania o mocy 350 kW.
Podróżujący pojazdami elektrycznymi mogą z nich skorzystać na czterech MOP przy A1 (Malankowo Wschód, Malankowo Zachód, Olsze Wschód, Olsze Zachód), dwóch przy A2 (Niesułków i Nowostawy), oraz dwóch przy A4 (Rzędziwojowice i Młyński Staw). Na żadnym z MOP nie ma obecnie ładowarek dedykowanych dla pojazdów ciężarowych oraz stacji do tankowania wodorem.
Dyrekcja nie stworzy infrastruktury sama
GDDKiA oświadczyła, że nie ma możliwości samodzielnego budowania infrastruktury paliw alternatywnych w ramach posiadanych kompetencji. "Możemy jedynie prowadzić postępowania przetargowe na dzierżawę terenu pod budowę takiej infrastruktury przez podmioty zewnętrzne. Dlatego w pierwszej kolejności skupiliśmy się na lokalizacjach, które zostały ujęte w mapie MKiŚ", pisze Dyrekcja.
Obecnie Dyrrekcja jest w trakcie oceny ofert złożonych w przetargu na dzierżawę części MOP w celu budowy stacji ładowania dla pojazdów elektrycznych, spełniających wymagania AFIR. Przetarg obejmował dzierżawę dziewięć lokalizacji – tj. 15 MOP o funkcji podstawowej zlokalizowanych w ciągu autostrad A1, A2, A4 oraz dróg ekspresowych S3, S7, S8, S19.
Czytaj też:
Czy Polska zdąży z budową e-infrastruktury? Ekspert: tylko pod pewnymi warunkamiCzytaj też:
Nowe unijne przepisy o stacjach ładowania. Polska musi gonić