Niewielkie rozmiary, niska masa oraz napęd na cztery koła były zawsze dużymi atutami Pandy 4x4. Dzięki nim miejski Fiat pokonywał trudne bezdroża i wjeżdżał w miejsca często niedostępne dla dużo większych i mocniejszych aut terenowych.
Pierwsze auto z poprzecznie umieszczonym silnikiem i napędem 4×4
Panda z napędem na obie osie pojawiła się po raz pierwszy w 1983 roku. Model ten dla Fiata zaprojektował austriacki Steyr. W Grazu wytwarzano skrzynię biegów, sprzęgło, wał napędowy i kompletny tylny most wraz z dyferencjałem i hamulcami. Fiat z kolei zaprojektował nadwozie, które wzmocniono w kluczowych miejscach tak, aby wytrzymało jazdę w lekkim terenie. Wzmocniono również elementy zawieszenia. Montaż kompletnych samochodów prowadzono w Termini Imerese na Sycylii.
Napęd 4x4 niedostępny na asfalcie
W Pandzie pierwszej generacji napęd kierowano na przednie koła, a dźwignią w kabinie można było na stałe dołączyć tylną oś. Ponieważ auto nie miało międzyosiowego mechanizmu różnicowego, napędu 4x4 w tym modelu nie można było używać na asfalcie. Skrzynia biegów miała pięć przełożeń. „Jedynka” z krótkim przełożeniem służyła wyłącznie do jazdy w trudnych warunkach. Na asfalcie do ruszania wykorzystywało się drugi bieg. Początkowo do napędu Pandy I 4x4 użyto czterocylindrową jednostkę o pojemności 965 ccm i mocy 48 KM. Silnik zasilany gaźnikiem miał wałek rozrządu w kadłubie. Jednostka pozwalała rozpędzać ważące 740 kg auto do prędkości 135 km/h. Z czasem gaźnik zmieniono na wtrysk jednopunktowy i zastosowano katalizator. Zwiększono też pojemność silnika do 1108 ccm i moc do 54 KM.
Pandę 4x4 1. generacji produkowano w kilku odmianach i różnych wersjach wyposażenia. Najbogatsza była wersja Sisley. W latach 90. dostępna była odmiana z automatyczną, bezstopniową przekładnią (4×4 Selecta). W 1995 roku Country Club zastąpiła odmianę Sisley i była wówczas jedyną dostępną na rynku wersją tego modelu. Pierwszą generację Pandy 4x4 produkowano do 2003 roku. Rok później zadebiutował następca.
Druga generacja modelu
W 2004 roku wprowadzono do produkcji drugą generację Fiata Panda z napędem na cztery koła oraz blokadą mechanizmu różnicowego. Szczególnie wersja Crossem (debiut w 2005 r.), przyczyniła się do wielkiego sukcesu tego modelu. Auto dostępne było z wolnossącym benzyniakiem 1.2/60 KM oraz silnikami Diesla 1.3 o mocach 69 i 75 KM. W kwietniu 2006 roku zaprezentowano wersję Monster. Była to edycja limitowana, która powstała w liczbie 695 egzemplarzy. W lipcu 2009 roku zaprezentowano wersję specjalną 4x4 Adventure. Pojazd wyróżniał się zielonym nadwoziem i pakietem stylistycznym dodającym terenowego charakteru. W 2012 roku z fabryki Fiat Auto Poland w Tychach zjechał ostatni egzemplarz Fiat Pandy 4x4 II generacji.
Trzecia generacja imponuje parametrami terenowymi
Fiat zaprezentował trzecią generację Pandy 4x4 podczas Salonu Samochodowego w Paryżu w 2012 roku. Był to wówczas jedyny pojazd z napędem na wszystkie koła w swoim segmencie. Pandę 4x4 zbudowano na tej samej platformie, co model 500 i klasyczną Pandę. W przeciwieństwie do rodzeństwa charakteryzowała się większym prześwitem i miała nieco inny wygląd, np. czarną osłonę na przednim zderzaku, plastikowe listwy po bokach oraz srebrną plastikową osłonę podwozia.
Napęd na wszystkie koła w Pandzie wykorzystywał centralny mechanizm różnicowy Haldex i system ESP, który dohamował koła, które się ślizgały i przenosił moment obrotowy na te o lepszej przyczepności. Pandy 4x4 z silnikiem benzynowym miały krótsze przełożenie pierwszego biegu, dzięki któremu samochód mógł lepiej radzić sobie ze stromymi podjazdami. Prześwit Pandy III 4x4 wynosi 160 mm, kąt najazdu 210 stopni, kąt zjazdu 360 stopnia, a rampowy 200 stopni. Auto może pokonywać brody do głębokości 40 cm. Do napędu Pandy III 4x4 wykorzystywane są silniki: benzynowy 0.9L TwinAir Turbo (85 KM) z 6-stopniową manualną skrzynią biegów oraz wysokoprężny 1.3L Multijet man. 5 (75 KM).
Z blokadą mechanizmu różnicowego
Wśród ciekawych wariantów modelu trzeciej generacji warto wymienić: Cross z 2014 roku i PanDAKAR z 2017 roku oraz wprowadzony w 2019 roku Trussardi – pierwsza luksusowa Panda, która powstała w wyniku partnerstwa Fiata i domu mody. W Crossie znajduje się pokrętło pozwalające wybrać jeden z trzech trybów pracy układu napędowego 4x4 Torque-on-Demand, wyposażonego w dwa mechanizmy różnicowe i elektronicznie sterowane sprzęgło. W terenie pomocna jest też funkcja ELD (Electronic Locking Differential), czyli elektroniczna blokada mechanizmu różnicowego, która wspomaga ruszanie i jazdę na podłożu o niskiej przyczepności
Hołd złożony legendzie
W 2023 roku przypadają 40. urodziny Pandy 4x4. Od tego czasu sprzedano niemal 800 000 sztuk modelu. Aby uczcić okrągły jubileusz i komercyjny sukces modelu, Fiat postanowił wypuścić na rynek nową specjalną limitowaną edycję o nazwie 4x40°. Jubileuszowa wersja szczyci się wyjątkowym i odważnym wyposażeniem zarówno na zewnątrz, jak i we wnętrzu. W nadwoziu Cross, Fiat Panda 4x40° oferuje elegancki lakier w kolorze kości słoniowej, wzmocniony 15-calowymi dwukolorowymi felgami Style Wheels i czarnymi obudowami lusterek. Zewnętrznie nadwozie jest wzbogacone o lakierowane listwy boczne z czerwonym logo 4x40°, upamiętniające naklejki przedstawiające sylwetki samochodów Pandy klasycznej i aktualnej oraz plakietkę 4x40° na słupku B. We wnętrzu wersji 4x40° deska rozdzielcza ma inną kolorystykę, a fotele miękkie w dotyku wstawki. Logo 4x40° znajdziemy także na górnym oparciu siedzenia, które przeszyto czerwonymi podwójnymi szwami i wykonano z materiałów powstałych z recyklingu.
Bogate wyposażenie
Wersję jubileuszowo stworzono na topowej odmianie wyposażenia. Znajdziemy w niej m.in. radio DAB 7-calowym ekranem dotykowym z CarPlay/Android Auto, automatyczną klimatyzację, elektryczne i podgrzewane lusterka boczne, czujniki zmierzchu i deszczu oraz tylne czujniki parkowania.
Zainteresowani zakupem Pandy 4x40° będą musieli się spieszyć. Fiat zapowiedział, że powstaną tylko 1983 egzemplarze. Nie podaje, z jakim silnikiem oferowany będzie limitowany model, ale podejrzewamy, że będzie to hybrydowy wariant 1.0 o mocy 70 KM. Panda 4x40° będzie dostępna tylko na wybranych rynkach, we Włoszech, Francji, Niemczech i w Szwajcarii.
Czytaj też:
Jubileusz następcy „Baby Benza”. Mercedes klasy C ma 30 latCzytaj też:
Historia bestselleru Forda. Od niemal 60 lat wozi ludzi i towary
